เรื่องคลาสสิคชวนปวดหัว ระหว่าง ผู้ซื้อ และ ผู้ขาย ในวงการสแตนเลสก็คือ

ผู้ซื้อมักจะเข้าใจและปักใจเชื่อว่า สแตนเลส โดยเฉพาะเกรด 304 แม่เหล็กต้องดูดไม่ติด

ผู้ขายและรวมไปถึงโรงงานผู้ผลิต จะอธิบายว่า มันไม่ใช่การดูดไม่ติดเหมือนเอาแม่เหล็กไปวางบนกระจก หรือพลาสติค คือมันไม่ดูดติดแรงเหมือนเอาไปดูดเหล็ก แต่จะพบว่ามีแรงดูดอ่อนๆหน่วงอยู่บ้าง

ผู้ซื้อก็จะบอกว่า 304 มันอยู่ในกลุ่ม Austenitic ซึ่งเป็นกลุ่มที่ตำราเค้าระบุว่ามันคือ Non-Magnetic หมายถึงแม่เหล็กมันดูดไม่ติดนะ

ถ้าดูดติดแปลว่าไม่ใช่สแตนเลสจริง หรือไม่ใช่เกรด 304 แท้สิ

.

ข้อมูลที่ถูกต้อง เราต้องเข้าใจข้อมูลทุกอย่างให้รอบด้านก่อน

Stainless Steel นั้น ภาษาไทยเรียกว่า เหล็กกล้าไร้สนิม

คือสแตนเลส ไม่ใช่ธาตุแท้บนโลก มันเกิดจากการสังเคราะห์ออกมา

กระบวนการที่ทำให้เหล็กยังคงความแข็ง แต่ไม่เป็นสนิมนั้น เกิดจากการใส่ โครเมียม(Chromium) และ นิกเกิล(Nickel) เข้าไป

ซึ่งคุณสมบติตามมาตรฐาน ที่จะนับว่าเป็นสแตนเลสเกรด 304 นั้น คือต้องมีโครเมียม 18% และนิกเกิล 8%

และด้วยความที่นิกเกิลเป็นตัวสำคัญที่ทำให้แม่เหล็กดูดสแตนเลสไม่ติด

ดังนั้นสแตนเลสที่มีนิกเกิลผสมอยู่ตั้งแต่ 3% ขึ้นไป จะถูกจัดให้อยู่ในหมวด Austenitic เกือบทั้งหมด

จึงมีผู้ขายบางรายนำสแตนเลสเกรด 202 มาขายเป็นสแตนเลสเกรด 304 แทน เพราะคุณสมบัติในการที่แม่เหล็กดูดไม่ติด

ทั้งๆที่เกรด 202 นั้นมี % นิกเกิลน้อยกว่า 304 ถึงครึ่งนึง

คือมี นิกเกิล เพียง 4% เท่านั้น

จากข้อมูลนี้ ก็จะเป็นการตอบคำถามใน 1 ขั้นตอนว่า สแตนเลสเกรด 304 แท้นั้น

วัดกันตามมาตรฐานสากลที่ยอมรับกันคือ

ต้องมีโครเมียม 18% และนิกเกิล 8% เป็นอย่างต่ำ

หาก 2 ค่านี้ น้อยกว่าที่แจ้ง

หรือถ้ามากกว่านี้ไปเกินกว่าที่มาตรฐานเกรด 304 กำหนด ก็จะไม่ใช่เกรด 304 เช่นเดียวกัน

จะกลายเป็นเกรดอื่นทันที

ซึ่งก็จะมีลักษณะการใช้งาน ความทนทานต่อการกัดกร่อน ความแข็งแรง รวมไปถึงราคา แตกต่างกันไปด้วย เช่นเดียวกัน

ส่วนในเรื่องแม่เหล็กดูดติดนั้น

ตามเอกสารข้อมูลรวมไปถึงคำอธิบายจากโรงงานผู้ผลิตทางยุโรปเอง

แจ้งว่ามันจะเป็นการดูดแบบหน่วงๆ ตามที่ได้บอกไปแต่ต้น

เค้าใช้คำว่า slightly responsive to magnetic คือตอบสนองต่อแม่เหล็กเพียงน้อยนิด เบาบางมากๆ

ไม่ใช่ดูดติดแบบเหล็ก

แต่.... หากใช้แม่เหล็กอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ ก็มีโอกาสที่จะดูดติดแบบเหล็กได้เช่นเดียวกัน

รวมไปถึงเมื่อคุณเอาสแตนเลสไปขึ้นชิ้นงาน ผ่านการกลึง การเจาะ มีความร้อน มีตัวแปรหลายๆอย่างมาเกี่ยวข้อง

ก็มีโอกาสที่สแตนเลสในกลุ่ม Austenetic จะเปลี่ยนไปอยู่ในกลุ่ม Ferritic หรือแม่เหล็กดูดติดนั่นเอง

.

โดยสรุป

การจะวัดว่าสแตนเลสนั้นแท้ ไม่แท้ ไม่สามารถใช้การดูดของแม่เหล็กมาวัดได้

เพราะสแตนเลสมีทั้งกลุ่มที่แม่เหล็กดูดติด และดูดไม่ติด

ในขณะเดียวกัน สแตนเลสที่ถูกจัดอยู่ในกลุ่มแม่เหล็กดูดไม่ติด ก็ไม่ได้หมายความว่าจะดูดไม่ติดเหมือนกระดาษ เหมือนพลาสติคเลย

มันจะมีการดูดหน่วงๆอยู่บ้าง แต่ไม่ได้เกาะแน่นเหมือนเหล็กแน่นอน

ส่วนการจะบอกว่าสแตนเลสนั้นเป็นเกรดไหน

เช่น 304 แท้ หรือไม่แท้

ต้องดูที่ส่วนผสมทางเคมี ซึ่งร้านค้าที่สั่งสินค้าจากโรงงานที่ได้มาตรฐาน จะมีใบเซอร์ติฟิเกตรับรองเกรดและส่วนผสมจากโรงงานอยู่แล้ว

ทั้งนี้สิ่งที่ผู้ซื้อควรระวัง คือการไปซื้อจากร้านค้าที่หวังเพียงแต่ขายของ

ไม่สามารถอธิบายข้อมูลของวัสดุได้

หรือแม้แต่หลอกลวงขายสินค้าไม่ตรงตามเกรด

การสวมใบเซอร์ฯ

ฯลฯ

ซึ่งจะทำให้ท่านได้สินค้าไม่ตรงตามที่ต้องการ และอาจจะมีปัญหากับการผลิตสินค้าต่อไป

โดยเฉพาะอย่างยิ่งการผลิตเพื่อส่งออกไปต่างประเทศ ที่มีความเข้มงวดเรื่องมาตรฐานของสินค้า

อ้างอิงตารางส่วนผสมของสแตนเลสเกรดต่างๆ

https://www.daido.co.jp/en/products/stainless/sus_jis.pdf

อ้างอิงเรื่องสแตนเลสเกรด 304 และ 316 โดนแม่เหล็กดูดติดได้หรือไม่

https://www.greenwoodmagnetics.com/…/what-is-the-differenc…/